«Ο Αμαζόνιος έχει μεγάλη ιστορία λεηλασίας και εκμετάλλευσης. Στην αρχή ήταν η έκρηξη με την εκμετάλλευση του καουτσούκ στη ζούγκλα. Αργότερα ήρθαν οι πετρελαϊκές εταιρείες και ξεκίνησε η παράνομη αποψίλωση των δασών, χωρίς να υπάρχει καμία κρατική οντότητα που να υπερασπίζεται τους ιθαγενείς. Οι ντόπιοι βαρέθηκαν πια να βλέπουν τις κυβερνήσεις να τους αφήνουν στο περιθώριο. Δεν τις εμπιστεύονται. Ολο μιλούν για οικονομική ανάπτυξη, ποτέ όμως για παιδεία, για τις ανάγκες των τοπικών κοινοτήτων, για νοσοκομεία, για σχολεία...».
Ο καθολικός ιερέας Κάρλος Μαρουγιάρι, ιθαγενής και ο ίδιος, δίνει με λίγα λόγια το διά ταύτα των πρόσφατων πολύνεκρων συγκρούσεων ανάμεσα σε ιθαγενείς και αστυνομικές δυνάμες που συγκλόνισαν το Περού και οδήγησαν σε άτακτη υποχώρηση την κεντροδεξιά κυβέρνηση του Αλαν Γκαρσία.
Η χώρα είχε να ζήσει τέτοια αιματοχυσία από τις αρχές της δεκαετίας του '90, οπότε ξεκίνησε η αρχή του τέλους για το μαοϊκό αντάρτικο «Φωτεινό Μονοπάτι». Κατά ειρωνική σύμπτωση, το Περού είχε φιλοξενήσει στα τέλη Μαΐου την τέταρτη Διεθνή Σύνοδο των Αυτόχθονων Λαών της Αμερικής, στην οποία διακήρυξαν την αποφασιστικότητά τους να δράσουν για την προστασία της γης τους και της πολιτιστικής τους κληρονομιάς.
Φαίνεται, πάντως, ότι το σύνθημα της συνόδου έπιασε τόπο, αφού ο πρόεδρος Γκαρσία, αντιμέτωπος με τη χειρότερη κοινωνική κρίση και φοβούμενος τα χειρότερα, αναγκάστηκε να αποσύρει τα επίμαχα διατάγματα που άνοιγαν το δρόμο στην εκμετάλλευση της ζούγκλας του Αμαζονίου από ιδιώτες.
Η κρίση στο Περού υποβόσκει εδώ και καιρό. Από τον περασμένο Απρίλιο εκπρόσωποι των 65 αυτόχθονων φυλών της χώρας, οι οποίες αριθμούν συνολικά 400.000 άτομα, παρεμποδίζουν την είσοδο στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις που βρίσκονται στην περιοχή του Αμαζονίου, απαιτώντας από την κυβέρνηση να αποσύρει τα διατάγματα που έδιναν το πράσινο φως για την πώληση της ζούγκλας και την εκμετάλλευσή της από μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες, εναρμονίζοντας έτσι τη νομοθεσία του Περού με τη διμερή συμφωνία ελεύθερου εμπορίου που υπέγραψε με τις ΗΠΑ.
Γι' αυτό το θέμα δεν ζητήθηκε ποτέ η γνώμη των ντόπιων, οι οποίοι όχι μόνο δεν έχουν δει το παραμικρό όφελος από τη ραγδαία οικονομική ανάπτυξη που σημειώνει η χώρα τα τελευταία χρόνια, αλλά και κινδυνεύουν να εκτοπιστούν διά της βίας από τη «Μητέρα Γη» («Πάτσα Μάμα» στη γλώσσα των Ινδιάνων) με την οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη η ζωή τους και η ιστορία τους.
Απέναντί τους, όμως, έχουν ένα αμείλικτο εχθρό, που ονομάζεται «ανάπτυξη». Η ζούγκλα του Αμαζονίου κρύβει πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, τα οποία η κυβέρνηση θέλει να εκμεταλλευτεί πάση θυσία.
Στην προσπάθειά της να κερδίσει την συμπάθεια της εγχώριας και της διεθνούς κοινής γνώμης, περιγράφει τους Ινδιάνους σαν μια χούφτα καθυστερημένων που επιμένουν να ζουν στη λίθινη εποχή, συμπαρασύροντας με το πείσμα τους μια ολόκληρη χώρα.
Οταν οι άστοχοι κυβερνητικοί χειρισμοί οδήγησαν στην πρόσφατη αιματοχυσία, η προπαγάνδα επεκτάθηκε και προς «ξένες δυνάμεις που επιθυμούν να ανακόψουν την οικονομική ανάπτυξη του Περού». Τα βέλη έφτασαν ευθέως και στον πρόεδρο της Βολιβίας Εβο Μοράλες, τον πρώτο ιθαγενή πρόεδρο στην ιστορία της χώρας του, ο οποίος εξέφρασε την υποστήριξή του στα αιτήματα των αυτόχθονων του Περού. Οσο για τον πρόεδρο των ιθαγενών του Περού, Αλμπέρτο Πισάνγκο, στιγματίστηκε ως ηθικός αυτουργός των ταραχών και υποχρεώθηκε να ζητήσει πολιτικό άσυλο στην πρεσβεία της Νικαράγουας.
Το Περού δεν είναι, βέβαια, η μοναδική χώρα που αντιμετωπίζει το καυτό ζήτημα της εκμετάλλευσης ή μη του Αμαζονίου. Με ανάλογα διλήμματα ταλαιπωρούνται και άλλες χώρες της Νότιας Αμερικής που κατέχουν από ένα κομμάτι του μεγάλου πνεύμονα του πλανήτη, όπως το Εκουαδόρ ή -κατά κύριο λόγο- η Βραζιλία. Κι εκεί οι αυτόχθονες έρχονται αντιμέτωποι με τη ληστρική διάθεση των πολυεθνικών, συγκρούονται με τις κυβερνήσεις των χωρών τους ή μηνύουν μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες για την καταστροφή που έχουν προκαλέσει στη γη τους.
Η αντιπαράθεση θα σκληρύνει αναπόφευκτα και άλλο, όταν από τη μια μεριά τα πετρελαϊκά αποθέματα λιγοστεύουν και από την άλλη διάφορες κυβερνήσεις παραδίδονται αμαχητί στη δίψα για ακόρεστο κέρδος, χωρίς καμία παράλληλη μέριμνα για το περιβάλλον και τους ανθρώπους που ζουν σε αυτό εδώ και αιώνες. Ισως η πρόσφατη σφαγή στο Περού να μην είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου...
